Vorige maand begonnen we al met onze uitleg over de meest milieuvriendelijke verpakkingen. Maar we waren nog lang niet klaar. Hier dus het beloofde deel 2 dat een vergelijking van verschillende soorten verpakkingsmaterialen bevat. En zoals we al zeiden: er bestaan bijna geen eenduidige antwoorden, dus bereid je daarop voor. En vergeet vooral niet: het allerbeste is het om geen afval te kopen: zero waste shoppen dus!
Behalve de volgende tips:
- Doe bewust en op maat boodschappen
- Schaf liever grootverpakkingen aan dan kleinverpakkingen en
- Koop bij voorkeur hervulbare of navulbare verpakkingen
zetten we in ons vorige artikel over dit onderwerp al wat verpakkingsmaterialen tegenover elkaar. We leerden dat:
- statiegeldverpakkingen beter zijn dan eenmalige verpakkingen
- eenmalige plastic verpakkingen beter op de milieuladder scoren dan eenmalige glazen verpakkingen.
Maar er is nog veel meer te vertellen. Zoals het beloofde antwoord op de vraag over de beste melkverpakkingen. Hieronder dan eindelijk de rest van onze vergelijkingen!
Vergelijking 1: Papier of plastic?
Papier lijkt in eerste instantie een milieuvriendelijker verpakkingsmateriaal dan plastic. Want een kilo papier veroorzaakt minder broeikasgassen dan een kilo plastic en de grondstof van papier (hout) is bovendien hernieuwbaar. Maar… voor papier heb je wel productiebossen nodig en die nemen veel ruimte in.
Bovendien verschillen de eigenschappen van papier en plastic. Papier is bijvoorbeeld minder sterk dan plastic. Voor een papieren tas is dus meer materiaal nodig dan voor een plastic tas waar hetzelfde gewicht in kan.
Allebei de materialen kunnen goed gerecycled worden.
Plastic heeft wel één groot nadeel: als het als zwerfafval in zee belandt, draagt het bij aan de ‘plastic soep’.
Verder hangt de materiaalkeuze vaak af van het product dat erin zit: vloeistof kun je bijvoorbeeld niet in papier verpakken. En koekjes blijven langer vers in luchtdicht afgesloten plastic dan in papier.
Ons advies: koop zoveel mogelijk papieren verpakkingen. Koekjes kun je ook goed houden in een (herbruikbaar) koekblik!
Vergelijking 2: Glas, blik of plastic?
Eenmalig glas wil je echt voorkomen. Er is namelijk veel energie nodig om hier nieuw glas van te maken. Hierna wordt de keuze moeilijker. Een plastic verpakking verdient de voorkeur boven blik of glas. Belangrijke voorwaarde is wel dat je je plastic in de goede afvalbak weggooit zodat het gerecycled kan worden. Het recyclen van glas en blik vraagt veel energie, veel meer dan de productie van gerecycled of nieuw plastic.
Vergelijking 3: Drinkpak of statiegeldfles?
De gulden regel is: waar mogelijk kies je voor een statiegeldfles. Na gebruik lever je de fles weer in. Het probleem hierbij is dat niet alle dranken in statiegeldflessen te koop zijn. De beste keuze is dan een drinkpak, behalve voor melk. Drinkpakken scoren beter dan eenmalig glas als je kijkt naar de totale milieubelasting van productie, transport en hergebruik.
Voor melk is een plastic verpakking beter. Melk is kort(er) houdbaar en wordt veel verspild. Voor melk is dus de belangrijkste boodschap: koop een verpakking op maat, zodat je niets hoeft weg te gooien!
Vergelijking 4: Gangbaar, biobased of composteerbaar plastic?
Deze vergelijking vergt wat meer uitleg. Ten eerste over de gebruikte termen.
‘Biobased’ zegt iets over de herkomst van het materiaal: het is van hernieuwbare grondstoffen gemaakt. ‘Composteerbaar’ zegt iets over de afvalfase van het materiaal: het is afbreekbaar onder bepaalde omstandigheden.
Biobased plastic is gemaakt van planten zoals aardappels, maïs of rietsuiker. Dat zijn hernieuwbare grondstoffen: je kunt ze steeds opnieuw aanplanten. Dat is het voordeel ten opzichte van gewoon plastic: dat is gemaakt van aardolie, een grondstof die opraakt. Veel biobased plastics hebben als voordeel dat ze een lagere CO₂-uitstoot hebben dan gewoon plastic, omdat de grondstoffen tijdens de groei CO₂ opnemen uit de lucht. Maar een nadeel van biobased plastic is helaas dat er (kunst)mest, bestrijdingsmiddelen en landbouwgrond nodig zijn voor de productie. Het maken van kunstmest en bestrijdingsmiddelen kost energie en ze vervuilen de bodem en het water.
Hoe zit het dan met composteerbaar plastic? Zowel uit olie als uit hernieuwbare grondstoffen kan composteerbaar plastic worden gemaakt. Sommige biologisch afbreekbare plastics vergaan snel, maar alleen onder speciale omstandigheden in een professionele installatie. Thuis op de composthoop en als zwerfafval langs de kant van de weg vergaan ze helaas niet. Composteerbaar plastic is dus geen oplossing voor zwerfafval en het composteert niet in de buitenlucht.
Ook willen de professionele composteerders de composteerbare en biobased plastics niet bij het GFT+E hebben, omdat het niet bijdraagt aan de compost die ze van het GFT+E maken, en omdat het niet in dezelfde tijd vergaat als het GFT+E afval. Composteerbare plastics zijn dus (nog) niet te recyclen en worden verbrand met het restafval.
Daarnaast is de kans op vergissingen erg groot als mensen denken dat composteerbaar plastic bij het PBD/PMD mag. Een vergissing is zo gemaakt. Want het is echt niet altijd duidelijk of bepaalde verpakkingsmaterialen nou wel of niet composteerbaar zijn. Composteerbare plastic verpakkingen verstoren het recyclingproces van het PBD/PMD.
Tot slot vergaat composteerbaar plastic na het één keer gebruikt te hebben. Het is niet recyclebaar of te hergebruiken. Het is dus vooralsnog beter om plastic te gebruiken dat gerecycled kan worden tot nieuw plastic.
Wil je ons vorige artikel over de meest milieuvriendelijke verpakkingen lezen? Klik dan hier!
Sluit
